3-1 Podstawowe pojęcia: oddech, atari i grupa
Oddech piona to puste przecięcie przyległe pionowo lub poziomo (ale nie ukośnie) do tego piona. Dla przykładu w pozycji 1 na diagramie 1-1 kamień 'a' ma 4 oddechy, kamień 'b' 3 oddechy, zaś 'c' 2 oddechy. Przykład ten ilustruje fakt, że najwięcej oddechów mają kamienie w centrum planszy, a najmniej w rogu.
Pojęcie oddechu
Pozycja 1 | Pozycja 2 | Pozycja 3 |
Diagram 1-1 Pojęcie oddechu |
Kamień zostaje zbity (wzięty jako jeniec, zdjęty z planszy), gdy wszystkie jego oddechy zostaną zabrane przez kamienie przeciwnika! Należy tu dokonać ważnego rozróżnienia pomiędzy kamieniami przeciwnika a własnymi, gdyż kamień przyległy do kamieni tego samego koloru może przetrwać na planszy nie mając żadnego wolnego przecięcia przyległego do siebie - ale o tym poźniej. W pozycji 2 na diagramie 1-1 czarne piony są całkowicie otoczone przez białe - te czarne piony zostaję zbite, gdyż wszystkie ich oddechy zostały zabrane przez kamienie przeciwnika. Te czarne piony są przez to zdejmowane z planszy i trzymane z boku, gdyż ich ilość ma wpływ na ostateczny wynik partii (w zasadach japońskich - przyp. tłum.(MK)). Każdy z tych kamieni liczy się jako jeden punkt.
Sytuację po zdjęciu czarnych kamieni z planszy ilustruje pozycja 3.
Czym jest atari?
Atari to sytuacja, w której kamień lub grupa kamieni (łańcuch) ma tylko jeden oddech, przez to może zostać zbity przez przeciwnika w następnym ruchu. Ruch atari to taki ruch, który odbiera przeciwnikowi przedostatni oddech - mówi się, że takim ruchem "stawia się piony przeciwnika w atari". Przykład takiego ruchu przedstawia pozycja 1 na diagramie 2-1. Ruch białych w '1' stawia czarnego kamienia z trójkątem w atari. Czarny może obronić swojego piona (zabezpieczyć go przed zbiciem) rozwijając się do 'a'. Jeśli tego nie uczyni, biały zagra samemu w 'a' i zbije czarnego piona.
Pozycja 1 | Pozycja 2 | Pozycja 3 |
Diagram 2-1 Czym jest atari? |
Pozycja 2 diagramu 2-1 przedstawia możliwą kontynuację gry z pozycji 1 przy założeniu, że czarny nie broni swojego piona w atari. Biały może zbić go zagraniem w '3'. Pozycja 3 ukazuje dwa inne przykłady ruchów atari przeciw pojedynczym kamieniom - ruchy białego w '1' stawiają czarne piony w atari.
Łączenie kamieni w łańcuchy
Kamienie tego samego koloru, które są przyległe do siebie poziomo lub pionowo (ale nie ukośnie) uważane są za połączone. Takie kamienie liczą się jedynie jako całość i nie mogą zostać rozdzielone przez przeciwnika. Przykład połączonych kamieni podany jest w pozycji 1 na diagramie 3-1. Cztery czarne kamienie w tej pozycji są połączone w jeden łańcuch. Każdy z białych kamieni stoi jednak osobno i żaden z nich nie jest połączony z innym. Zauważcie, że wprawdzie białe kamienie oznaczone trójkątami stoją blisko siebie, ale nie są połączone, gdyż kamienie te stoją względem siebie na ukos!
Pozycja 1 | Pozycja 2 |
Diagram 3-1 Połączenia i grupy kamieni |
Połączone kamienie (łańcuchy) powinny być uważane za samodzielne, pojedyncze jednostki a los poszczególnych kamieni składających się na ten łańcuch nie może być rozpatrywany osobno. Żyją razem i razem zostają złapane. Nie mogą zostać rozdzielone.
Ważną rzeczą, o której należy tu wspomnieć jest fakt, że wszystko, co zostało napisane powyżej na temat pojedynczych kamieni odnosi się także do całych grup (łańcuchów). Tak więc oddechy łańcucha stanowią sumę oddechów kamieni, które tę grupę tworzą (oczywiście bez podwójnego liczenia tych samych przecięcięć jako oddechów). Dla przykładu czarna grupa w pozycji 1 na diagramie 3-1 ma 9 oddechów. Chcąc zbić te grupy, biały musiałby wykonać 9 ruchów w celu odebrania im wszystkich oddechów.
Pozycja 2 na diagramie 3-1 pokazuje, jak biały może postawić cały łańcuch czarnych kamieni w atari - grając w '1'. Jeśli czarny nie obroni się (na przykład zagraniem w 'a'), biały może zagrać w 'a' i zbić 3 czarne piony. Zagranie białego w '1' stanowiło więc 'atari'.
Przypisy
- więcej o łączeniu kamieni (Podstawy Go, rozdział 2-1)
- powrót do strony głównej "Jak grać w Go" Rafaela Bugajskiego