5-1 Zasada RBC - jak zaczynać i dlaczego?
RBC to skrót od Róg-Brzeg-Centrum. W tej właśnie kolejności należy w fuseki zajmować tereny, aby jak najefektywniej rozmieszczać swe kamienie.
Zasada RBC
Początek gry, siedzicie naprzeciw przeciwnika nad pustą planszą z kamieniem w ręku i zastanawiacie się co zrobić, gdzie postawić pierwszego piona... Czy powinienem zagrać w środku czy w rogu? Co zrobić?
Istnieją pewne proste wskazówki jak zaczynać grę w Go i które obszary planszy są ważniejsze od innych oraz dlaczego. Po pierwsze musicie zrozumieć, że najlepszym miejscem do zbudowania terytorium jest róg, gdyż dwa brzegi planszy w naturalny sposób stanowią dwa boki waszego terytorium. Drugim najważniejszym obszarem jest oczywiście brzeg planszy - z tego samego powodu - ponieważ macie już tam jedną ścianę! Ostatnim miejscem jest centrum, gdyż tam trzeba zbudować wszystkie cztery ściany, by otoczyć jakiekolwiek terytorium!
Tę samą kwestię można rozpatrzyć z punktu widzenia efektywności! Spójrzmy na diagram 1-1. We wszystkich trzech pozycjach czarny otoczył 9 punktów terytorium. W pozycji 1 uczynił tak w rogu, w pozycji 2 na boku, a w pozycji 3 w centrum. Zauważmy, że w pozycji 1 potrzebował na to sześciu kamieni, w pozycji 2 dziewięciu, zaś w pozycji 3 aż dwunastu! O wiele efektywniej jest otaczać terytorium w rogach, ponieważ można to uczynić mniejszą liczbą ruchów.
Pozycja 1 | Pozycja 2 | Pozycja 3 |
Diagram 1-1 Ilustracja zasady RBC |
Najważniejszymi obszarami na początku gry są rogi. To tam chcesz ustawić pierwsze kamienie. Najprawdopodobniej przeciwnik zrobi to samo, dlatego pierwsze cztery ruchy zostaną wykonane w czterech rogach. Stąd gra rozprzestrzeni się na brzegi jako tereny o drugorzędnym znaczeniu. Dopiero wtedy grupy rozwiną się do centrum i rozpoczną walkę o pozostałe punkty.
Taka jest treść zasady RBC, co jest skrótem od Róg-Brzeg-Centrum. Zasada to wskazuje nam kolejność, w której różne obszary planszy są zajmowane.
Jakie ruchy wykonywać w rogu?
Ustaliliśmy już, że w Go najwyższy priorytet na początku partii ma przejęcie kontroli nad rogami. W jaki sposób tego dokonać? Jakie ruchy wykonać w rogach, by przejąć nad nimi kontrolę? Jakie są standardowe pierwsze ruchy w rogu?
Zastanówmy się nad tym. Przede wszystkim nie chcemy grać zbyt blisko rogu (jak w punkt [1,1]). Powód jest taki, że potrzebujesz pewnej przestrzeni pod swoimi kamieniami jako bazy dla nich i jako terytorium, które mają otaczać. Ponadto jeżeli zagrasz zbyt nisko, przeciwnik może zagrać "nad tobą" i otoczyć twojego piona, a tego powinieneś uniknąć za wszelką cenę! Pamiętaj - Go jest grą otaczania, dlatego twoim priorytetem powinno być unikanie otoczenia przez przeciwnika (i jednoczesne próbowanie otoczenia go).
Tak więc nie powinieneś grać zbyt nisko. Z drugiej jednak strony nie powinieneś także grać zbyt wysoko, aby nie dać przeciwnikowi możliwości wślizgnięcia się pod twój kamień i odebrania Ci rogu. To też nie jest dobre dla ciebie!
Nie za nisko, nie za wysoko - co to znaczy? Oznacza to, że należy utrzymać pewną równowagę, a ruchy które wykonujesz, powinny stanowić realizację zasady złotego środka pomiędzy zagraniem nisko a zagraniem wysoko. Takie ruchy pokazane zostały na diagramie 2-1. Wszystkie punkty oznaczone 'a' i 'b' są standardowymi zagraniami w rogu. Jednak punkty oznaczone 'b' nie są często używane na małej planszy (9*9 przecięć) z tego względu, że na tak małej planszy cała dynamika gry ulega znacznej zmianie, przez co inaczej rozumie się pojęcie "zagrania za wysoko". Na planszy 19*19 wszystkie zagrania zarówno 'a', jak i 'b' są poprawne, chciaż niektóre z nich są bardziej popularne niż inne, zaś ich popularność zmienia się wraz z modą... Każdy z tych punktów ma swoją japońską nazwę, ma także własne siły i słabości oraz kierunek, w którym przede wszystkim działa. Więcej na ten temat w następnym odcinku cyklu.
Diagram 2-1 Standardowe rozpoczęcia w rogu |
Jeśli grasz na planszy 9*9, graj w punkty oznaczone 'a'. Istnieją strategie, które pozwalają graczowi rozpocząć ruchem w 'b' na planszy 9*9 (czy nawet ruchem w 'c'). Dlatego spotkasz prawdopodobnie graczy, którzy będą grali w te punkty, lecz wymagają one zazwyczaj pewnego zrozumienia tego, co się robi! Czasem też zagranie tam wymaga braku zrozumienia, jako że spotkasz też ludzi, którzy zagrają w te punkty nie przeczytawszy wcześniej tych stron... W każdym razie swobodnie możesz eksperymentować z tymi zagraniami, by kształtować własne preferencje i opinie.
Rozważamy zagrania na planszy 9*9 i 19*19, a co z inną standardową planszą - 13*13? Jest to w pewnym sensie plansza pośrednia pomiędzy 'małą' a 'dużą' i gra na niej rządzi się własnymi prawami. W zasadzie wszystkie ruchy dobre na planszy 19*19 są dobre na planszy 'średniej', jednak stosowanie niektórych jest trudniejsze niż innych.
Teraz wiesz już jakimi ruchami rozpocząć partię!
Przypisy
- możliwe rozmiary planszy (Zasady Go, rozdział 2)
- "niskie" ruchy w rogu (Podstawy Go, rozdział 1-1)
- różne pierwsze zagrania w rogu (Podstawy Go, rozdział 5-2)
- o rozwijaniu się na brzegi (Podstawy Go, rozdział 5-3)
- powrót do strony głównej "Jak grać w Go" Rafaela Bugajskiego