Archiwum Internetowej Akademii Go Sklep E-GO  
_TOGGLE_TOGGLE
Menu

Nauka

Artykuły

Szukaj

Archiwum IAG


Artykuły: ''Qijing Shisanpian'' - O Klasycznej Grze w Go w Trzynastu Rozdziałach (cz. 2)
Ze świata pro
Autor: Zhang Ji. Przypisy pochodzą z: Paolo Zanon, Qijing Shisanpian (The Classic of Weiqi in Thirteen Chapters) - Its History and Translation.

ROZDZIAŁ 3. O PRZEJMOWANIU KONTROLI NAD TERYTORIUM

Przejmowanie kontroli nad terytorium oznacza konieczność układania ogólnych planów gry od samego początku i modyfikowania ich w miarę, jak ustawiane są kamienie i formują się grupy.

Na początku gry pozycje graczy zostają ustanowione w czterech rogach. Później gra rozpoczyna się, a kamienie nie są grane w bezpośredniej bliskości do siebie13, lecz pozostawiane są między nimi dwa wolne przecięcia. Od dwóch przylegających do siebie kamieni można odskoczyć o trzy przecięcia, od trzech kamieni o cztery. Można pozostawić wolną przestrzeń pięciu przecięć, jeśli gracz planuje bliskość innej formacji. Bliskość nie oznacza tu jednak przyległości, zaś odległość nie może być nadmierna14.

Wszystkie te sprawy stanowiły przedmiot rozważań starożytnych, zasady zaś były później studiowanie przez ich następców. Dlatego ci, którzy nie chcą zaakceptować mądrości przodków, lecz pragną zmian, nie mogą wiedzieć, jakie będą następstwa ich czynów15.

Shijing stwierdza: "Bez dobrego początku nie może być dobrego końca"16.

13Opis ten dotyczy wczesnych części partii, gdy wykonywane są ruchy zwane "rozwinięciami" (rozszerzeniami stref wpływów gracza). By uniknąć rozcięcia takich obszarów przez piony przeciwnika, pomiędzy kolejnymi kamieniami należy zachować na tyle niewielką odległość, by nie dało się ich rozciąć przy prawidłowej grze obu stron, tzn. by ostrożny gracz mógł zawsze połączyć swój kamień z pozostałymi, zapewniającymi mu wsparcie.

14Na początku gry ustawienie kamienia w bezpośrednią bliskość kamienia przeciwnika (tzn. w oddech - przyp. tłum.) jest często błędem, gdyż przeciwnik może w następnym ruchu zagrać "ponad" tym pierwszym i pozbawić go dwóch "swobód" (oddechów - przyp. tłum.) W tej fazie gry ruchy grane są na trzeciej lub czwartej linii od brzegu planszy, dlatego gracz powinien starannie skalkulować, czy takie zagranie nie jest zbyt ryzykowne. Jest tak dlatego, że zagrany później trzeci kamień może nie dać wówczas żadnej szansy ucieczki pierwszemu ze względu na bliskość brzegu planszy i przez to skazać go na śmierć. Nawet gdyby gracz zdecydował się zabezpieczyć swój kamień przed zagraniem tego trzeciego kamienia, ruch jego miałby całkowicie defensywny charakter i przez to oznaczałby utratę inicjatywy, która jest niezwykle istotna w trakcie rozpoczęcia gry.

15Ta uwaga o typowo konfucjańskim charakterze, chwaląca przydatność tradycji i rytuałów nie tylko wzmacnia sens całego rozdziału, lecz także stanowi wprowadzenie do następnego cytatu z Klasyka Poezji.

16Fragment poematu "Dang", część zatytułowana "Daya" z Shijing. RUAN YUAN (ed.), op. cit., vol. 1, s.552.

ROZDZIAŁ 4. O ANGAŻOWANIU SIĘ W KONFLIKT

Dla tego, kto podąża drogą weiqi ważne jest, by być ostrożnym i myśleć precyzyjnie. [Pod koniec gry] graczowi o dużych umiejętnościach uda się opanować centrum planszy17, słaby gracz opanuje boki, zaś średnio zaawansowany18 gracz znajdzie się w rogach. Te sposoby gry są wieczne. Uważa się, że czasem wiele kamieni można poświęcić, jeżeli tylko utrzymana zostanie inicjatywa. Jest tak dlatego, że utrata inicjatywy oznacza przekazanie jej drugiemu graczowi, który dotąd jej nie miał.

Przed atakiem na lewo, przyjrzyj się pozycjom na prawo; przed inwazją w przestrzeń za liniami twego przeciwnika sprawdź, co znajduje się przed nimi19.

Nie jest konieczne dzielenie dwóch żywych grup, ponieważ obie przeżyją w każdym przypadku, nawet gdy nie są połączone20. Odległość pomiędzy kamieniami nie może być nadmierna; bliskość nie musi oznaczać przyległości.

Zamiast utrzymywać zagrożone kamienie przy życiu, lepiej jest porzucić je i zdobyć nowe pozycje.

Zamiast silić się na wykonywanie bezwartościowych ruchów trzeba wykorzystać każdą sposobność, która pozwala wzmocnić swą pozycję.

Gdy na danym terytorium wiele jest wrogich kamieni, a twoich mało, najpierw ostrożnie rozważ swe własne szanse przetrwania. Jeśli występuje odwrotna sytuacja, czyli twe własne kamienie są liczne, a przeciwnik jest w kłopocie, wykorzystaj tę sytuację, by rozwinąć własną pozycję.

Tak jak najlepszym zwycięstwem jest to uzyskane bez walki, tak najlepszą pozycją jest ta, która nie prowokuje konfliktu21. W każdym razie jeśli walczysz dobrze, nie przegrasz, a jeśli w twoich szykach jest porządek, dobrze przegrasz.

Wprawdzie na początku partii powinieneś układać kamienie według zasad, pod koniec musisz użyć swej wyobraźni22, by wygrać.

Uważnie obserwuj najmniejsze szczegóły wszystkich terytoriów: jeśli są solidnie skonstruowane, nie mogą zostać sforsowane, lecz jeśli zaskoczysz przeciwnika pomysłem, który nie przyszedł mu do głowy23, pokonasz go tam, gdzie jest nieprzygotowany.

Jeśli twój przeciwnik broni się pozornie bez powodu, jest to znak, że w rzeczywistości zamierza zaatakować. Jeśli lekceważy on małe terytoria i nie gra w nie, naprawdę stara się dokonać tam wielkich podbojów.

Gracz, który stawia kamienie bez ładu i składu jest pozbawiony strategii: jeśli nie zastanawia się i tylko odpowiada na ruchy przeciwnika, znajduje się na ścieżce ku przegranej.

W Shijing zauważono: "Drżąc ze strachu na skraju przepaści"24.

17Nie znaczy to, że gracz powinien opanowywać centrum planszy na samym początku partii, ale to, że pod koniec partii powinien móc opanować centralne obszary planszy, te tereny, gdzie zręczna gra jest bardzo istotna. Z drugiej jednak strony gnieżdżąc się w rogu gracz może wykorzystać dwa boki dla tworzenia "oczu", zaś na boku planszy może skorzystać z możliwości stwarzanych mu przez bandę. W centrum planszy tworzenie oczu wymaga o wiele większej ilości zagrań.

18Określenia "słaby" i "średnio zaawansowany" są tu zamienione, najprawdopodobniej ze względu na błędy w przepisywaniu oryginalnego tekstu. Zdanie w takiej postaci, jak w tekście, byłoby nielogiczne z powodów wyjaśnionych powyżej.

19Ta technika opisana jest w dziele Sunzi następującymi słowy: "Odległa armia musi udawać, że znajduje się blisko; pobliskie wojska muszą sprawiać wrażenie, jakoby były daleko".

20Rozdział 1 Qijing wyraża tę samą koncepcję takimi słowami: "Tak jak nie należy dzielić dwóch niezależnie żyjących formacji, nie ma sensu łączenie dwóch praktycznie nieżywych grup".

21To właśnie tymi argumentami - uważając konflikt i działania wojenne nie jako cele same w sobie, ale jako fazy gry poślednie w stosunku do łatwego zwycięstwa - autor pośrednio odpowiada na zarzuty, że weiqi zbytnio przypomina wojnę. Z drugiej jednak strony, przedstawia gracza jako mogącego wpływać na przebieg partii w "naturalny" sposób, kierować grą tak, by "naturalnie" osiągnięte zostały zamierzone cele, bez siły czy bezpośredniej konfrontacji. Słychać tu echo taoistycznych teorii Ciemnej Szkoły Xuanxue, która doradzała władcom jak zarządzać państwem środkami nie-akcji, za pomocą naturalnych sił przyczynowo-skutkowych, pozbawionymi subiektywnej woli. (por. FU YULAN, A History of Chinese Philosophy, Princeton, Princeton University Press, 1983, vol. 2, s.231 i nast.)

22W rozdziale "Shipian" swej pracy Sunzi doradza: "W każdej bitwie angażuj się w konflikt z przeciwnikiem w zwykły sposób, ale by wygrać musisz wykorzystać swą wyobraźnię". AI QILAI (ed.), op.cit., s.85.

23W Sunzi ta idea wyrażona jest następującymi słowami: "Atakuj tam, gdzie przeciwnik nie jest przygotowany, postępuj tam, gdzie on nie może nawet sobie ciebie wyobrazić". AI QILAI (ed.), op.cit.., s.57.

24Ten cytat jest związany z sensem całego rozdziału: nieracjonalne reagowanie na zagrania przeciwnika, stawianie kamieni bez porządku, próbowanie zatrzymać go w ten sposób, jest jak spoglądanie w dół przepaści. W obu przypadkach ryzykuje się śmierć. Zdanie to zostało zapożyczone z poematu "Xiaowan", z części "Xiaoya" z Shijing. RUAN YUAN (ed.), op.cit., vol. 1, p.452.

C.D.N.


Nadesłane przez marcin dnia 01-03-2004 o godz. 14:29:43 (2714 wyświetleń)
[ Administracja ]

Pokrewne linki
 Więcej na temat Ze świata pro

Najczęściej czytany artykuł Ze świata pro:
Go, gra niezliczonych możliwości

Oceny artykułu
Wynik głosowania: 5
Głosów: 2


Poświęć chwilę i oceń ten artykuł:

Wyśmienity
Bardzo dobry
Dobry
Przyzwoity
Kiepski


Opcje

Sklep E-GO
Autorzy | Podziękowania
Hosting zapewnia Polskie Stowarzyszenie Go
Interactive software released under GNU GPL, Code Credits, Privacy Policy